تاثیر دو پدیده روانی بر نیم فصل اول لیگ فوتبال؛ حس تبعیض و خشم از VAR

ارتباط ورزشی:ارتباط ورشی:ارتباط ورزشی:به گزارش خبرنگر مهر نیم فصل اول رقابت‌های لیگ برتر فوتبال در شرایطی به پایان رسید که بیش از هر چیز تحت تأثیر دو موضوع بود. نخستین مساله، ورود VAR به سیستم فوتبال کشور و مساله دوم هم خارج شدن ورزشگاه آزادی از چرخه برگزاری مسابقات بود.

اهمیت این دو مساله در دو چیز نهفته است. VAR باعث شد فوتبال ایران گامی به سمت مدرن شدن بردارد و به استانداردهای فیفا و کنفدراسیون فوتبال آسیا نزدیک بشود. اما در عین حال، مسئله کند بودن این سیستم، نبود دوربین‌های باکیفیت و دقیق و از همه مهم‌تر، پوشش فقط برخی از دیدارها موجب ایجاد حواشی پیرامون این موضوع شد.

نبود ورزشگاه آزادی هم موجب شد ده‌ها هزار هوادار، فرصت تماشای بازی تیم‌های محبوب خود را از دست بدهند و دو تیم پر طرفدار ایرانی از حضور تماشاگرانشان در دیدارهای خانگی محروم باشند.

محمدعلی منصوری جوزانی، روانشناس بالینی، پژوهشگر و مشاور حوزه‌ی فوتبال، در گفتگو با خبرنگار مهر به بررسی تأثیر این دو پدیده بر نیم فصل اول فوتبال و اثرات کوتاه مدت و بلند مدت آن از دیدگاه روانشناسی پرداخت و بازتاب‌های آن را مورد ارزیابی قرار داد.

وی در این گفتگو، بر این مساله تاکید کرد که شکل اجرای VAR در ایران مشکلاتی دارد که می‌تواند تبعاتی به لحاظ روانشناختی روی بازیکنان، مربیان و هواداران داشته باشد که در نهایت به شکل اعتراض و خشم بروز می‌کند. این روانشناس، همچنین غیبت ورزشگاه آزادی را هم نوعی تبعیض معرفی کرد و یکی از تبعات این مساله را از میان رفتن پیوند میان هواداران و فوتبال عنوان نمود.

دو هدف اصلی VAR

سیستم VAR از سال ۲۰۱۸ به طور رسمی وارد و پیش از آن هم به شکل گام به گام وارد فوتبال شد تا از یک سو، فوتبال عدالت محور تر باشد و از سوی دیگر هم اعتراضات به داوری کمتر بشود. اما با این حال انتقادات زیادی از آن می‌شود. برای مثال، کاهش هیجان فوتبال یکی از این انتقادات بود.

VAR با آموزش به فوتبال جهان وارد شد

وقتی فوتبال روز دنیا را نگاه می‌کنیم شاهد هستیم که بازیکنان دچار افت هیجان نمی‌شوند و هیجانات آن‌ها به هم نمی‌ریزد و نشان می‌دهد که ورود VAR با آموزش همراه بوده است. ضمن اینکه سرعت بررسی صحنه‌ها به شکلی است که در سریع‌ترین زمان ممکن از این تکنولوژی استفاده می‌شود تا کم‌ترین تأثیر را بر کاهش هیجان بازی ایجاد کند.

استفاده از VAR در فوتبال ایران

در فوتبال ایران به نظر می‌رسد آموزشی به بازیکنان داده نشده است و شاهدیم که مدت زمان بررسی صحنه‌ها گاهاً به پنج دقیقه هم می‌رسد. ضمن اینکه از این فناوری در تمام مسابقات هم استفاده نمی‌شود و تیم‌ها به طور نامتوازن از حضور VAR بهره مند شده اند.

داوران نسبت به VAR هیجان زده اند

شاهدیم که در فوتبال ایران، اعتراض به سوت‌های داور، بعد از آمدن سیستم کمک داور ویدئویی بسیار بیشتر از فوتبال روز دنیا است به این شکل است که بازیکنان به جای تمرکز روی کار خودشان، علاوه بر داور می‌خواهند در کار VAR هم دخالت کنند. این مساله به این معنا است که نه تنها نتوانسته ارتباط بین بازیکنان با داورها را بهبود ببخشد بلکه در مواردی این طور به نظر می‌رسد که داوران هم تحت تأثیر هیجان استفاده از VAR قرار می‌گیرند و برخوردهای هیجان زده ای نسبت به استفاده از آن دارند.

ایجاد حس تبعیض

علاوه بر این، در هر هفته، همه بازی‌ها با VAR برگزار نمی‌شود و دیدارهای بعضی از تیم‌ها بیش از تیم‌های دیگر با این سیستم برگزار شد. این کار، علاوه بر اینکه اساساً نوعی بی عدالتی است، روی بازیکنان نوعی فشار روانی و یا خشم ایجاد می‌کند و حس تبعیض را در بعضی از بازیکن‌ها بر می‌انگیزاند. در نتیجه، این حس تبعیض به شکل‌های مختلفی مانند اعتراض یا خشم نمود پیدا می‌کند. برای مثال، گفته‌های سعید دقیقی در نشست خبری پیش از بازی با پرسپولیس و گفته‌های سعید اخباری پیش از بازی با ملوان حاکی از همین احساس تبعیض است.

این مسئله باعث شد که ورود VAR به لحاظ روانشناسی نتواند کمک لازم را به فوتبال ما داشته باشد. اعتراضات و هجمه‌ها به داور همچنان وجود دارد و علاوه بر آن، یک حس تبعیض و خشم را هم به برخی از بازیکنان و مربیان وارد آورد.

این تبعیض نادانسته است

ممکن است اینگونه به نظر برسد که تبعیضی به سود یا ضرر برخی از تیم‌ها رخ می‌دهد اما اساس این تبعیض، نه بر اساس طرفداری از تیم خاص، بلکه بر اساس نوعی ندانستن رخ می‌دهد و تصمیم گیران در این موضوع، تبعات تصمیم خود را در نظر نمی‌گیرند.

از بین رفتن پیوند هوادار و فوتبال

چرا که وقتی به موضوع ورزشگاه آزادی نگاه کنیم می‌بینیم، این بار تبعیض دیگری علیه دو باشگاه استقلال و پرسپولیس رخ می‌دهد. شاهد بودیم که بسیاری از پیشکسوتان نسبت به این مساله معترض بودند و به این دو تیم آسیب وارد شد. ورزشگاه آزادی همواره بخشی از دو باشگاه پرسپولیس و استقلال بوده است و بازیکنان این دو تیم سال‌ها در آن جا بازی کرده اند. هواداران زیادی هر هفته برای بازی این دو تیم به ورزشگاه می‌رفتند و استفاده نکردن از ورزشگاه آزادی موجب شد پیوند بسیاری از هواداران با فوتبال از میان برود.

بروز حس خودتحقیری

در سطح وسیع‌تر، نبودن ورزشگاه آزادی دستمایه شوخی‌هایی در فضای مجازی نسبت به ورزشگاه قلعه حسن خان، حضور رونالدو در ایران و یا مقایسه با ورزشگاه‌های مدرن برخی کشورها شد که منجر به نوعی حس خودتحقیری شده است.

ورزشگاه شهدای شهر قدس، حتی اگر کیفیت بسیار بالایی داشته باشد و در بهترین منطقه قرار داشته باشد و تمام استانداردها را هم داشته باشد باز هم یک دهم ورزشگاه آزادی ظرفیت دارد و هزاران نفر را از حضور در ورزشگاه محروم کرد و به حذف تماشاگر از فوتبال منجر شد.

لزوم اصلاحات از سوی فدراسیون

این دست اتفاقات اگر تداوم داشته باشد در نهایت به افزایش خشم در فوتبال منجر می‌شود و وظیفه فدراسیون فوتبال است که با برنامه ریزی، مانع از بروز چنین تبعیض‌هایی بشود.

در دسترس نبودن ورزشگاه آزادی، روی مواردی مانند هیجان فوتبال، ارتباط فوتبال با هواداران و هیجان هواداران تأثیرگذار بود و تفریح هزاران نفر که برای تماشای فوتبال به ورزشگاه می‌رفتند از بین رفت. ورزشگاه آزادی رؤیای بسیاری از بازیکنان است و در مجموع، آسیب بزرگی به استقلال و پرسپولیس وارد کرد.

جایی برای تخلیه هیجان هواداران وجود ندارد. هواداران در ورزشگاه می‌توانستند با تیم ارتباط برقرار کنند و از نزدیک، اعتراض یا حمایت خود را نشان بدهند و وقتی این امکان وجود نداشته باشد یا به بروز خشم منجر می‌شود و یا به قطع پیوند با فوتبال می‌انجامد.

این روزها صحبت از انتخابات فدراسیون فوتبال است و این مسائل باید مورد توجه فدراسیون قرار بگیرد چرا که چنین مسائلی در فوتبال باید از بالا به پایین پیگیری بشود و اصلاحات از عالی‌ترین مرجع فوتبال کشور باید صورت بگیرد.